Oorzaken hyperventilatie - Alles wat je moet weten over dit verschijnsel

Hyperventilatie is misschien wel het meest miskende ziektebeeld ter wereld. Het is niet erg genoeg om er voor te worden opgenomen in een ziekenhuis, maar als je het nooit hebt ondervonden kan je je bijna niet indenken hoe sterk het iemands leven kan ontregelen.

Credit: Pennyweight

Hyperventilatie is door artsen moeilijk te herkennen. Het kan daarom lang duren voordat de juiste diagnose gesteld wordt. Veel mensen leven daardoor maanden, soms wel jaren, met de angst aan een ernstige ziekte te lijden. Voor jezelf en mensen om je heen is het fijn om te weten wat hyperventilatie is, wat het veroorzaakt en wat er aan te doen is.

Angst is niet het echte probleem. Het echte probleem is alle mentale activiteit die wordt ingezet om te voorkomen dat angst werkelijk ervaren wordt.

Een adembenemend verschijnsel

Hyperventilatie staat voor te snel en te diep ademhalen. Het is eigenlijk geen ziekte, maar iets dat je zelf op de verkeerde manier doet: meer in-en uitademen dan nodig is. Je lichaam is daar niet op ingesteld en probeert zich aan te passen, dit kan zorgen voor verschillende lichamelijke klachten. De ademhaling is versnelt hoorbaar, het hart gaat sneller slaan en kan soms een slag overslaan, je gaat transpireren, je wordt bleek: er ontstaat angst.

Je hebt het gevoel dat er iets ernstig met je aan de hand is. Handen en voeten tintelen, de mond wordt droog, je wordt duizelig, gaat wazig of dubbel zien en dreigt flauw te vallen. Helder denken is niet meer mogelijk. Zonder dat daar enige aanleiding toe is kan je gaan lachen of huilen. Angst en ademnood overheersen op dat moment alles. Na verloop van tijd houdt het van zelf op. Je bent alleen heel erg moe.

Credit: Swandive

Oorzaken hyperventilatie

Hyperventilatie wordt veroorzaakt door (onbewuste) spanning of angst. Spanning kan ontstaan in situaties die je emotioneel niet meer aan kan. Angst kan optreden in situaties waarin je je niet meer op je gemak voelt. Het kan zelfs verergeren door de eerste, onverwachtse aanval van hyperventilatie: je bent bang voor herhaling.

WIST JE DAT: er bestaat een acute vorm van hyperventilatie, maar ook een chronische vorm. Deze chronische vorm is minder eenvoudig te herkennen. Het wordt gekenmerkt door vage klachten, die constant aanwezig zijn: dit is logisch omdat je bijna de hele dag onbewust aan het hyperventileren bent. Deze klachten zijn zowel psychisch als lichamelijk: vermoeidheid, spierpijn, depressie, hoofdpijn, slapeloosheid, concentratiestoornissen, rug- en buikpijn. De acute vorm komt echter vaker voor.

Hyperventilatie aanpakken

Een plastic zakje om in te ademen of andere hulpmiddelen kunnen een aanval wel stoppen, maar leiden nooit tot genezing. Dit geldt nog sterker voor kalmeringsmiddelen: zij kunnen wel de spanning en angst onderdrukken, maar lossen niet de achterliggende problemen op. Artsen kunnen onderzoeken of de oorzaak niet lichamelijk is en psychologen kunnen helpen de achterliggende oorzaak te vinden : een oorzaak die voor iedereen anders kan zijn. Een haptonoom of een fysiotherapeut kan je helpen goed te leren ademhalen naar je buik.

Maar je bent eigenlijk zelf de beste therapeut! Anderen kunnen daarbij wel behulpzaam zijn, maar je zult zelf aan de slag moeten. Yoga en meditatie kunnen je goed helpen: je leert dat je niet je gedachten bent, je leert te observeren en te ontspannen. Ook het bijhouden van een dagboek kan je laten inzien welke situaties voor jou hyperventilatie uitlokken. En probeer eens deze 3 simpele mindfulness technieken!

Hoe kun jij helpen?

1. Geef ze de tijd: als jij gehaast of gefrustreerd doet op het moment dat ze last heeft dan zal dit alleen maar meer paniek opleveren, blijf dus zo relaxed mogelijk.
2. Geef ze de ruimte, maar blijf in de buurt: het is niet fijn als iemand je om de 20 seconden vraagt of het wel met je gaat, maar het is wel erg fijn als je weet dat iemand er voor je is (dus blijf in dezelfde ruimte dit geeft een veilig gevoel)
3. Verlaag externe prikkels: staat de televisie of de muziek nog aan? Zet deze dan uit, zodat ze even in alle rust haar paniekaanval kan doorstaan en er niet tegen gaat vechten of gaat vluchten in.
4. Vertel ze dat het goed komt!
5. Als het de juiste tijd is geef ze een zetje: deze is soms heel moeilijk in te schatten. Maar iemand die hyperventilatie heeft kan angst voor de angst gaan creëren, het is belangrijk dat je helpt om diegene uit die cirkel te komen door af en toe weer een stapje verder te gaan.

Credit: Lavenderfresh